Operatie Market Garden

 

18 September 2020

Borstbeeld van Generaal-majoor Sosabowski in Driel onthuld.
Driel- Op vrijdagmiddag 18 september is het borstbeeld van Generaal-majoor Sosabowski onthuld. De generaal was in 1944 de commandant van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade die in Driel was gedropt als onderdeel van Operatie Market Garden.

Het vaandel met de Militaire Willemsorde was bij deze plechtigheid aanwezig en op het borstbeeld van de generaal prijkte de Bronzen Leeuw die in 2006 samen met de Militaire Willemsorde is uitgereikt door Koningin Beatrix. Het beeld staat in het plantsoen aan de kruising Baltussenweg – Vogelenzangsestraat in Driel.
Tegenover de locatie van het beeld had de generaal in 1944 zijn hoofdkwartier tijdens operatie Market Garden: Molenstraat 12 in Driel.

Identieke beelden van Generaal-majoor Sosabowski.
Op 23 september 2017 en 18 september 2020 werden op twee plaatsen hetzelfde borstbeeld van Generaal-majoor Sosabowski onthuld. Het ene beeld staat in Warschau en de ander in Driel. Tussen Driel, stichting Driel-Polen en de gemeente Overbetuwe enerzijds en Polen anderzijds bestaat als jaren een sterke, warme verbinding. ‘De Polen van Driel’ is al sinds september 1944 een begrip en zal dat ook nog vele jaren zijn mede ook dankzij de inzet van de stichting Driel-Polen.

Generaal-majoor Sosabowski was een man die geen blad voor de mond nam en duidelijk zijn mening gaf over Operatie Market Garden. Hij verloor vele goede militairen en uiteindelijk ook zijn aanstelling als commandant. Het heeft jaren geduurd voordat de generaal en de brigade eerherstel kregen. Het vaandel met de Militaire Willemsorde is bij deze plechtigheid aanwezig en op het borstbeeld van de generaal prijkt de Bronzen Leeuw die in 2006 samen met de Militaire Willemsorde is uitgereikt door Koningin Beatrix.

Sosabowski Memorial Appeal.
Britse veteranen eerden generaal-majoor Sosabowski al eerder met de oprichting van het Sosabowski Memorial Appeal die op het Polenplein staat. Ter gelegenheid van de 75e herdenking van Operatie Market Garden besloot de gemeenteraad van Overbetuwe op 2 juli 2019 tot de realisatie en plaatsing van dit borstbeeld in Driel. Vanwege het drukke programma dat jaar is besloten om de onthulling te verplaatsen naar de 76e herdenking in 2020. Dan zou de onthulling en de generaal de aandacht krijgen die het verdient. Helaas konden we toen nog niet weten wat we nu weten: COVID-19. Een Polenherdenking in aangepaste vorm, met slechts enkele aanwezigen, geen publiek en bovenal geen veteranen, voor de eerste keer in 76 jaar.

De onthulling werd met slechts enkele aanwezigen en zonder de familie Sosabowski gedaan. Hopelijk kunnen we in 2021 weer de Polen herdenken zoals we gewend zijn, mogelijk samen met de familie Sosabowski. Het plaatsen van een beeltenis van generaal Stanislaw Sosabowski geeft ‘Herdenken, Beseffen en Beleven’ een eigen, tastbaar gezicht. Het is een uitdrukking van de dank van de Overbetuwe inwoners voor de bijzondere inzet voor onze vrijheid door de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade en hun dappere generaal. Een band die wij koesterentoen, nu en in de toekomst.

bron.

31 Mei 2006

EERBETOON AAN POLEN OP HET BINNENHOF

Koningin Beatrix heeft vandaag op het Binnenhof de Militaire Willemsorde uitgereikt aan de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade die zich bij operatie Market-Garden in september 1944 bijzonder onderscheidde. Aan haar commandant, generaal-majoor Stanislaw Sosabowski, werd postuum de Bronzen Leeuw toegekend.

De 6de Luchtmobiele Brigade uit Krakow zet de traditie van de Poolse Parachutistenbrigade voort. Aan het vaandel van deze eenheid bevestigde koningin Beatrix een cravatte, waarop staat vermeld: 'Arnhem 1944'. Namens hun in 1967 overleden grootvader, namen twee kleinzoons van Sosabowski de Bronzen Leeuw, de op een na hoogste dapperheidonderscheiding die ons land kent, in ontvangst.

Met het uitreiken van de beide hoge decoraties, is een fout uit het verleden hersteld, zei de Koningin. Het doet volgens haar "recht aan de Poolse strijders die zich voor de bevrijding van Nederland hebben ingezet en aan de uitzonderlijke moed die zij daarbij hebben betoond. Wij eren hiermee bovenal ook hen die in de strijd het offer van hun leven hebben gebracht."

In de Slag om Arnhem zijn 93 Polen gesneuveld of later aan hun verwondingen overleden. Naast een afvaardiging van de Poolse 6de Luchtmobiele Brigade stonden op het Binnenhof ook deputaties van het Korps Mariniers, de Onderzeedienst, de Marine Luchtvaartdienst, het Regiment Van Heutsz, de Koninklijke Luchtmacht en de Amerikaanse 82nd Airborne Division aangetreden. Zij alle verwierven de Militaire Willemsorde.

bron:www.defensie.nl

Terug

 

26 Mei 2006

MILITAIR WILLEMS-ORDE VOOR POOLSE BRIGADE

Koningin Beatrix reikte woensdag 31 mei in Den Haag de Militaire Willemsorde uit aan de vroegere 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade voor getoonde moed gedurende operatie Market-Garden in 1944. Aan haar aanvoerder generaal-majoor Stanislaw Sosabowski is postuum de Bronzen Leeuw toegekend.
Maandag arriveren de meeste Poolse veteranen die op uitnodiging van Defensie naar ons land komen om de uitreiking van de onderscheidingen bij te wonen.

Twee kleinzoons van Sosabowski nemen de Bronzen Leeuw van hun grootvader in ontvangst. De plechtigheid op het Binnenhof in Den Haag wordt live uitgezonden door de NOS op Nederland 1. De uitzending begint om 10.30 uur. Het publiek kan de plechtigheid op een groot scherm op het Plein in Den Haag volgen. Van 12.00-13.00 vindt daar ook een lunchconcert plaats van de Regimentsfanfare Garde Grenadiers en Jagers.

Op uitnodiging van Defensie wonen 60 veteranen en 22 weduwen met hun begeleiders de uitreiking bij. Ze zijn afkomstig uit een groot aantal landen in Europa, Zuid-Amerika en Australië. In totaal verblijven ze vier dagen in Nederland. Op 1 juni zijn de Poolse gasten in Driel (gemeente Overbetuwe) waar ze worden ontvangen door burgemeester E. Tuijnman. Daar wonen ze bij het Poolse monument een ceremonie bij, ´s middags bezoeken ze de omgeving van Driel en Arnhem, waar in september 1944 de gevechten plaatsvonden.

bron:www.defensie.nl

Terug

20 April 2006

VORSTIN REIKT MILITAIRE WILLEMS-ORDE AAN POOLSE BRIGADE UIT

Koningin Beatrix reikt woensdagochtend 31 mei op het Binnenhof in Den Haag de Militaire Willemsorde uit aan de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade.
Aan haar aanvoerder generaal-majoor Stanislaw Sosabowski is postuum de Bronzen Leeuw toegekend.

De Poolse eenheid ontvangt de hoogste militaire onderscheiding wegens haar inzet tijdens de operatie Market Garden, de grootschalige geallieerde luchtlandingsoperatie bij de bruggen van Arnhem en Nijmegen in september 1944.

Het kabinet besloot in 1952 om geen militaire dapperheidonderscheidingen meer voor heldendaden uit de Tweede Wereldoorlog uit te reiken. Maar voor Sosabowski en zijn brigade kan een uitzondering worden gemaakt, omdat koningin Wilhelmina hen in 1946 al eens voordroeg voor de Willemsorde. 

Sosabowski is tot zijn overlijden in 1967 vaak bij de Airborne Herdenkingen in Oosterbeek geweest en daar veelvuldig mondeling geëerd.

De Poolse 6 Air Assault Brigade, de eenheid die de traditie van de Parachutistenbrigade in ere houdt, neemt de Militaire Willemsorde in ontvangst. De Bronzen Leeuw, de op een na hoogste Nederlandse onderscheiding voor dapper militair gedrag, wordt uitgereikt aan de twee kleinzonen van generaal-majoor Sosabowski.

bron:www.defensie.nl

Terug

 

9 December 2005

EEN POSTUME ONDERSCHEIDING VOOR GENERAAL SOSABOWSKI

Volgend op de behandeling van de defensiebegroting voor 2005 heeft de Tweede Kamer de motie Van Baalen/Timmermans inzake een postume onderscheiding van de Poolse generaal-majoor Sosabowski aangenomen (29800 X, nr.39). Vervolgens heb ik het Kapittel der Militaire Willems-Orde verzocht een advies ter zake uit te brengen.
In de adviesaanvraag heb ik tevens gevraagd aandacht te besteden aan de mogelijke onderscheiding van de 1e Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade, waarvan
generaal-majoor Sosabowski de commandant was tijdens de operatie Market Garden in september 1944.

Op 30 maart 2005 heb ik u gemeld (29800X, nr. 61) dat de beantwoording van de adviesaanvraag een grote mate van zorgvuldigheid vereist. De voorzitter van het Kapittel had laten weten het noodzakelijk te achten aanvullend onderzoek in
Groot-Brittannië te doen. In verband daarmee heb ik aangegeven het advies van het Kapittel voor 1 september 2005 te verwachten. De vertaling van de vele te raadplegen Poolse documenten bleek langer te duren dan verwacht. Op 23 augustus jl. heb ik u daarover geïnformeerd (29800X, nr. 116).

Op 17 november jl. heeft de voorzitter van het Kapittel advies uitgebracht. Het onderzoek heeft zich uitgestrekt tot wetenschappelijk verantwoorde historische publicaties en de archieven en collecties van het Airbornemuseum (Oosterbeek), van het Nationaal Archief (Den Haag), van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (Amsterdam), van Stichting Wojtec (Boxtel), van de Corporate Memory and Analysis Branch van het Britse ministerie van Defensie (Londen), van de Britse National Archives (Londen) en van het Polish Institute and Sikorski Museum (Londen). Verder hebben interviews plaats gevonden.

Bij de oordeelsvorming is rekening gehouden met het gegeven dat de Poolse parachutistenbrigade onvoldoende getraind was en weinig gevechtservaring had. Vastgesteld is dat als gevolg van problemen met het luchttransport de brigade niet op volle sterkte en later dan gepland in het operatiegebied kwam met een opdracht die onder uiterst moeilijke omstandigheden en zonder de vereiste vuursteun moest worden uitgevoerd.Met vasthoudendheid en moed is getracht de opdracht uit te voeren.
Een groep van circa 200 militairen is er onder zwaar vijandelijk vuur in geslaagd de Neder-Rijn over te steken en vervolgens op de noordelijke oever deel te nemen aan de gevechten.

In 1946 zijn 22 Poolse militairen van de 1e Poolse Pantserdivisie voor hun aandeel in de bevrijding van Zuid-Nederland onderscheiden, van wie 17 met een dapperheidsonderscheiding. Een regeringsvoornemen uit 1946 om tevens dapperheidsonderscheidingen te verlenen aan Poolse militairen van de 1e Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade - waarvan Sosabowski de commandant was - is om niet meer te achterhalen redenen niet geëffectueerd. Uit het advies van het Kapittel blijkt dat het niet meer mogelijk is de moedige daden van individuele militairen onomstotelijk vast te stellen. Wel is volgens het Kapittel aangetoond dat het optreden van de parachutistenbrigade als geheel toekenning van de Militaire Willems-Orde rechtvaardigt. Het niet tot uitvoering gebrachte voornemen uit 1946 kan alsnog worden gerealiseerd door de Parachutistenbrigade of de eenheid die de tradities daarvan voortzet collectief te onderscheiden.

Het alsnog uitvoeren van het voornemen uit 1946 past binnen het besluit van de ministerraad van 9 juli 1951 om na 1 juli 1952 ingediende voorstellen voor toekenning van een dapperheidsonderscheiding voor daden verricht in de Tweede Wereldoorlog niet meer in behandeling te nemen.

Gelet op het advies van het Kapittel heb ik besloten Hare Majesteit de Koningin een voordracht te doen om aan de 1e Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade een Militaire Willems-Orde toe te kennen wegens uitzonderlijke daden van moed, beleid en trouw verricht bij de vervulling van de haar opgedragen taken tijdens de operatie Market Garden. Alle Poolse militairen, de commandant en zijn manschappen, die bij Driel en Oosterbeek hebben gevochten, worden op deze wijze geëerd.
Zij hebben door hun deelname aan de strijd tegen de Wehrmacht een wezenlijke bijdrage geleverd aan de uiteindelijke bevrijding van Nederland en daarmee aan de belangen van de Nederlandse Staat.

Het vasthoudend optreden van de brigade is in hoge mate te danken aan de doortastende en onverschrokken wijze waarop generaal-majoor Sosabowski het commando heeft gevoerd en persoonlijk aanwezig is geweest op kritieke plaatsen en momenten. In het advies van het Kapittel wordt geconcludeerd dat niet voldoende bewezen kan worden dat het hier uitstekende daden van moed, beleid en trouw betreft in de zin van de Wet op de Militaire Willems-Orde. Een voordracht voor een postume toekenning van de Militaire Willems-Orde aan de generaal-majoor Sosabowski persoonlijk is derhalve niet mogelijk.

Ik heb daarop de Commissie Dapperheidsonderscheidingen van het ministerie van Defensie gevraagd te adviseren of generaal-majoor Sosabowski in aanmerking komt voor een andere dapperheidsonderscheiding. Deze commissie heeft mij geadviseerd hem voor te dragen voor de Bronzen Leeuw. Deze onderscheiding komt in de rangorde van Nederlandse onderscheidingen direct na de Militaire Willems-Orde, aangezien het Verzetskruis, dat altijd na de Willems-Orde kwam, niet meer wordt toegekend.
De Bronzen Leeuw wordt gegeven aan hen die zich in de strijd tegenover de vijand door bijzonder moedige en beleidvolle daden hebben onderscheiden. Generaal-majoor R.Urquhart, commandant van de 1st British Airborne Division die eveneens participeerde in operatie Market Garden, heeft reeds in 1946 deze onderscheiding ontvangen. Met genoegen volg ik het advies van de Commissie Dapperheidsonderscheidingen en heb ik besloten aan Hare Majesteit de Koningin een voordracht te doen om aan de generaal-majoor Sosabowski postuum de Bronzen Leeuw toe te kennen.

Over de wijze van uitreiken van de Militaire Willems-Orde en de Bronzen Leeuw zal de komende periode overleg volgen binnen de regering, met de Poolse autoriteiten en met familieleden van de generaal.

DE MINISTER VAN DEFENSIE
Ondertekenaar: Minister H.G.J. Kamp

bron:www.defensie.nl

Terug

9 December 2005

VOORDRACHT MILITAIRE WILLEMS-ORDE VOOR POOLSE PARACHUTISTENBRIGADE

Minister Kamp heeft besloten de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade bij Koningin Beatrix voor te dragen voor toekenning van de Militaire Willems-Orde.Het is vijftig jaar geleden dat deze hoogste dapperheidsonderscheiding voor de laatste maal werd uitgereikt. De brigade komt voor de onderscheiding in aanmerking voor haar inzet tijdens operatie Market Garden in 1944.

Kamp volgt hiermee het advies van het Kapittel der Militaire Willems-Orde.
Alle Poolse militairen, de commandant en zijn manschappen, die bij Driel en Oosterbeek vochten, worden op deze wijze geëerd. Zij leverden een wezenlijke bijdrage aan de bevrijding van Nederland. De bewindsman doet bij de Koningin eveneens een voordracht generaal-majoor Stanislaw Sosabowski, destijds commandant van de eenheid, postuum te eren met de Bronzen Leeuw.
De bewindsman heeft dat vandaag in een brief aan het parlement laten weten.

De Poolse parachutistenbrigade was onvoldoende getraind en had weinig gevechtservaring. Door problemen met het luchttransport kwam ze onder de sterkte en later dan gepland aan in het operatiegebied, met een opdracht die onder uiterst moeilijke omstandigheden en zonder de vereiste vuursteun moest worden uitgevoerd.
Met vasthoudendheid en moed slaagde een groep van ongeveer 200 militairen erin onder zwaar vijandelijk vuur de Neder-Rijn over te steken en vervolgens op de noordelijke oever deel te nemen aan de gevechten.

Het vasthoudend optreden van de brigade was in hoge mate te danken aan de doortastende en onverschrokken wijze waarop generaal Sosabowski het commando voerde. In de zin van de Wet op de Militaire Willems-Orde was een voordracht voor postume toekenning van de MWO aan Sosabowski persoonlijk niet mogelijk.
Wel wordt hij voorgedragen voor de Bronzen Leeuw. Deze dapperheidsonderscheiding krijgen zij die zich in de strijd tegenover de vijand door bijzonder moedige en beleidsvolle daden hebben onderscheiden.In rangorde komt de Bronzen Leeuw direct na de Militaire Willemsorde.

Het is zeer uitzonderlijk dat een MWO wordt toegekend. De laatste keer gebeurde dat in 1955. Over de wijze van uitreiken van zowel de MWO als de Bronzen Leeuw volgt overleg met de regering, de Poolse autoriteiten en familieleden van de generaal.

Minister Kamp schrijft vandaag eveneens in een brief aan de Kamer dat er onvoldoende grond is Indiëveteraan Jack Boer voor de Militaire Willems-Orde voor te dragen.
Boer was voorgedragen voor zijn vermeende rol bij een bevrijdingsactie met een groep Britse militairen van ongeveer 2300 geïnterneerde Nederlanders uit de Werfstraatgevangenis in Soerabaja, op 10 november 1945. Vast staat dat hij zich destijds vrijwillig beschikbaar stelde als tolk en gids en deelnam aan de actie met gevaar voor eigen leven. Dat getuigt van moed. Dat hij persoonlijk uitzonderlijke daden van moed, beleid en trouw verrichtte bij de bestorming van de gevangenis is echter niet aangetoond.

Ook van een andere voordracht voor dapperheidsonderscheiding is afgezien, omdat niet duidelijk valt te achterhalen wat zijn aandeel precies was in de bevrijdingsactie. Boer werd eerder geridderd in de Orde van Oranje Nassau met de Zwaarden en hij ontving de Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon.

In zijn brief zegt Kamp "Dat er onvoldoende grond is over te gaan tot toekenning van een MWO of een andere dapperheidsonderscheiding laat onverlet dat waardering en bewondering past voor het optreden van de heer Boer, die ik bij deze namens de regering uitspreek."

bron:www.defensie.nl

Terug